Sektorların problemi, yoxsa, pis alışqanlıqlar.

Araşdırmalarımız göstərir ki, xidmət və istehsal daxil əksəriyyət sektorların ümumi problemləri vardır. Bu əksəriyyət bilir ki, bu problemləri aradan qaldırmaq lazımdır. Əksəriyyət bunu istəyir, amma sadəcə istəyir. Lakin lazım olan səviyyədə hərəkət etmir, axı. Məsələ də, elə, problemin problemi də bax bundadır. Həmin bu əksəriyyət vəziyyətin “nə qədərliyini” (Quantitative) bilir, amma “nə üçünlüyünü və necəliyini” (Qualitative) bilmir. Dəqiq bilmək üçün problemin “nə üçünlüyünü və necəliyini” araşdırmaq lazımdır. Avropa strategiyasında problemin hər iki tərəfi ya birlikdə ya da ayrı-ayrılıqda öyrənilir. Problemin  “nə üçünlüyünü və necəliyini” (Qualitative) öyrənmək məsələnin psixoloji tərəfini də görməyə bizə imkan verir. Biz problemin həllində alışılmış metodlardan istifadə etmək yerinə alışılmamış, indiyə kimi heç kəsin etmədiyi metodlardan istifadə edə bilmərikmi? Əlbətdə edə bilərik. Edə bilməyimiz üçün həmin problemi dəqiq araşdırıb, problemin həlli üçün Edison kimi, Eynişteyin kimi, Arximed kimi, Nyuton kimi, Lütfizadə kimi və bir çox uğurlar əldə etmiş insanlar kimi hədəfi müəyyənləşdirib hədəfə kilitlənməliyik. Və alışıq olmayan yollardan problemi həll etməyə girişməliyiz.

Bizə bir eynək, bir stəkan çay və bir də kağız parçası versələr, hər zaman alışıq olduğumuz kimi, eynəyi gözümüzə taxıb, kağız parçasında yazı yazmaq üçün qələm, çayı qarışdırmaq üçün qaşıq sifariş edəcəyik. Halbuki, çayı qarışdırmaq üçün eynəyin bir qurpundan istifadə edə bilərik, halbuki, kağızda yazmaq üçün eynəyin digər qurpunun qələm olmasını fikirləşə bilərik. Bu halbukilər heç kəsin ağlından belə keçməz. Çünki biz alışdıqlarımzla yaşamağa öyrədildik. 6 saat yatmaq varkən (hazırda sübut olunub ki, 6 saat yatmaq yuxu ehtiyaclarımızı qarşılayır) 8 saat yatmağa, özümüzə inanmaq varkən başqasına hətta bəzi heyvanlara belə inanmağa, kitab oxumaq varkən TV izləməyə, təşəbbüskarlıq varkən tənbəlliyə, çalışmaq varkən rahatlığa, özümüz etməliykən başqasından gözləməyə... öyrədildik, alışdırıldıq.... İndi isə bütün alışqanlıqlarımızı yerinə gətirərək gözləyirik ki, problemlər həllini yavaş-yavaş və öz-özlüyündə tapacaq. Dövlətin qanunları qəbul olunacaq, insanlar bizim xidmətlərimizə, məhsullarımıza alışacaq, biz yeri gələndə, büdcəmiz olanda tədbirlər görəcəyik... Axı, olmaz belə, olmaz, dostum... Bir az da alışılmadıq yol yoxlamağa çalışsaq, olmazmı?..

Araşdırmalarımızın analizləri göstərir ki:

 Bank sektorunda “etibarlılıq” hələ də aşağı səviyyədədir. Cəmi 60% insan banklara inandığını deyir. Lakin dərinləməsinə (in-depth) analizlər göstərir ki, banklara etibar etdiyini deyənlərin 25%-i banklara yox, dövlətə güvənir, 59%-i isə banklarla bu və ya digər formada əməkdaşlıq etdiyindən bir növ etibar etməyə məcbur olduğunu biruza verir. Ona görə də, əhali arasında banklarla bağlı şaiyələri yaymaq çox asan olur. Bəzi banklar son illərdəki uğurlu (!) (etməyin yaa... hansı bank uğurlu inkişafdan danışa bilər ki, ən vacib amil olan “etibarlılıq” aşağı səviyyədə olduğu halda) inkişafı, depozitlərin artmasını və s. misal göstərərək gözdən pərdə asmağa çalışırlar amma.... Yaxşı, bəs, banklar sektorun problemlərini həll etmək üçün hansı addımları atmalıdır? “Bu suala birbaşa Mərkəzi Bank cavab verməlidir və cəmiyyətdə güvən yaratmalıdır” deyirlər. Niyə ki, cənablar, xanımlar NİYƏƏƏ? Bəs banklar özləri nə etməlidir?

Azərbaycan hökuməti bankların müflisləşməsinin qarşısını almaqla bağlı  real addımlar atır? Atır! Əmanətlərin sığortalanmsı fondu yaradır? Yaradır! Faiz dərəcələrini aşağı salır? Salır! və s.. Mən demirəm ki, hökümət bununla kifayətlənməlidir. Hökumət vaxtı gəldikcə öz imkanları gücündə kompleks tədbirlər həyata keçirir, müəyyən addımlar atmağa çalışır və təbii olaraq da həmişə çalışacaq.

Banklar da öz növbəsində hədəfi, mesajı, məkanı bəlli olmayan alışılmış bayağı reklamlardan əl çəkib alışmadığımız və hədəfi məlum olan seqmentlərə yönəlmiş reklamlar sifariş verməlidirmi? Marketinq araşdırmaları sifariş verməlidirmi? Makroiqtisadi araşdırmaları effektiv şəkildə həyata keçirməlidirmi? Aparılan araşdırmaların nəticələrini özlərində güc tapıb (maddi və elmi) tətbiq etməlidirlərmi?

Bir sözlə reklamda vacib olan 5 amil (5M) yerinə yetirilməlidir (1. Money-Reklam üçün xərcləyəcəminiz pul, 2. Message - Reklamda verəcəyimiz mesaj, 3. Mission - Yeni məhsulun tanıdılması, bazara nüfuz etməsi...,     4. Measurement - Reklamın təsir gücünün araşdırılması, 5. Media - KİV-dən istifadə-TV, Radio, Jurnal, Qəzet. Bu sadə və vacib bir mexanizmin bir hissəsi tətbiq olunmzsa, hansı reklam, gözləntiləri olduğu kimi qarşılaya bilər ki?

 Banklar “etibarlılığı” ən qısa zamanda qazanmalıdırlar! Etibarlılıq bank sektorunin inkişafı üçün birinci amildir. Bunu onsuz da bankların bütün personalı bilir, hətta müştəriləridə. Bəs onda nə üçün peşə yox, peşəkarlıq göstərilmir? Müştərilərlə-insanlarla danışmaq lazım deyilmi? Nə istədiklərini öyrənmək lazım deyilmi?... Bəlkə də bankçıların istədiyinin eynisini elə müştərilər də istəyir. Bəs, onda nə üçün “etibar” azdır banklara? Onda bir məntiq qalır deyək ki, biz hamımız eyniyik də. Bəs nə üçün? Çünki biz alşqanlıqlarımızla, alışdırıla-alışdırıla bu hala gəldik.

Madam ki, bizi pis vərdişlərə, pis düşüncələrə alışdırdılar, bunun tərsi də doğru deyilmi? Mənfi varsa, deməli müsbət də var. Şimal varsa, deməli, cənub da var. Kinetik enerji varsa, potensial enerji də var. Yox varsa, var da var. Pis varsa, deməli, yaxşı da var. Etibarsızlıq 84%-dirsə bunun tərsi də doğrudur, dostlarım. Etibarlılıq 84% ola bilər. Axı, necə? Alışdıqlarımızı dəyişdirməklə. O zaman alışıq olmadığımız tərəfləri tapalım, bu metodla müştərilərimizi-insanları inandırmağa çalışalım. Çətin, Amma mümkün! Başqa yol yox, dostlarım. Var, amma Unut, dostum, UNUT! Zirvələrdə yer varkən, niyə təpələrdə dolaşalım ki, mükəmməl yeməklər varkən, nədən hər zaman sup içəlim ki...

 Sığortanın sadə dili: “Bir neçə nəfər yığışır bir yerə, kimin gücü nəyə çatırsa, ortaya pul qoyur, gələckədə başına gələ biləcək hadisə zamanı yığılan puldan götürüb xərcləyir, problemini həll edir. Bir yerə yığışan adam sayısı nə qədər çox olarsa, adam başına düşən zərərin miqdarı əvvəlcədən təxmin edilə bilir” bu iki cümlə olmasına rəğmən sığorta sektorundakı məlumatlılıq çox aşağı səviyyədədir. İnsanların beynində sığorta kateqoriyası dənizin dərinliyinə batmış nəhəng gəmini xatırladır... Halbuki, sığorta insanlar və müəssisələrə güvən, etibar  verən, beləcə də gələcəyin planlanmasını mümkün edən, təşəbbüskarlığı təşvik edən mükəmməl bir kateqoriyadır. Respondentlərin əksəriyyəti də müsbət hal kimi başa düşür ki, sığorta bir iqtisadi kateqoriya kimi onları ehtimal xarakterli hadisələrdən qoruyur. Lakin onlar bir potensial müştəri kimi birbaşa bu münasibətlərdə iştirak etmədiyindən və ümumi sığorta bazarındakı vəziyyətdən məlumatsız olduqlarından hələ də sığortaya münasibətdə tərəddüd etdiklərini biruza verirlər. (təxminən respondentlərin 1/5-i sığorta imkanlarından istifadə etdiyini deyir) Halbuki, sığortanın dəyəri bahalı deyil ki,.. İnsanlar tərəfindən lazımsız yerlərə o qədər məsrəflər edilir ki... Bunu onlara effektiv yollardan istifadə edib anlatmaq lazımdır, sadəcə. İş bu qədər sadədir, dostum.

Amma sığortaçılar insanlara yönəlməkdən, hökümət tərəfindən onları müdafiə edən qanunların qəbul olunmasını gözləyirlər. Sadəcə hədəfsiz reklamlar verməklə, kiçik araşdırmalar aparmaqla kifayətlənirlər. (5M mexanizmi bu sktorda da yox, əksəriyyət sektorda yox). Hansı sığorta şirkəti alışılmadıq bir hərəkət edib ki... Hansı sığorta şirkəti, hadisəsi baş vermiş hər bir adamın risqininin qarşılığını ödəyib sonra sığortalayaraq, sığortanın hansı gücə sahib olduğunu göstərib, hansı sığorta şirkəti, küçədə bir neçə adamın qəfildən maşınlarını əzib sonra həmin adamlara yeni maşın verib.... belə sığorta şirkəti gördünüzmü... Respublikada bir ildə 1-ci sinifə təxminən 1 milyon uşaq gedir.. Filan sığorta şirkəti bu il məktəbə gedən 1 milyon uşağı birdəfəlik (1 aylıq) olmaq üzrə hamısını öz hesabına sığortaladı.. eşitdinzimi...?

Kolbasa sektorunda inamsızlıq  yüksək səviyyədəir. Kolbasaının içərisinə eşşək əti vurulur, kardon qatılır nə bilim nə, nə.. axı, olmaz belə, dostum.. belə bir şey yox ki... Kolbasa əti elə ölkələrdən (Braziliyadan, Hindistandan, Türkiyədən, İspaniyadan və s. ) gətirilir ki, istehsalçılara ucuz başa gəlir. Halbuki, eşşək əti də kardon da gətirilən ətdən baha başa gəlir. Onda nə üçün kolbasanın tərkibinə eşşək əti, kardon və digər  lazım olmayan qatqılar qatılsın ki,.. Buna baxmayaraq beyinlərdə bu yanlış fikirlər çökmüş vəziyyətdədir. Problemi aradan qaldırmaq üçün gərək şirkətlər istehsal prosesində şəffaflığa nəzarət etsinlər, sağlam rəqabət aparsınlar... Varmı belə bir düşüncə, hərəkət? Nə zaman eşitdiniz ki, kolbasa istehsal edənlərin bir müstəqil, sağlam düşüncəyə əsaslanan bir qurumu var. Nə vaxt yığışdılar sektorun problemlərini həll etmək üçün?... (Hə, onu da deyim ki, yenicə (sentyabr 2009) 18  kolbasa istehsal edən  müəssisədən 5-i “Ət və Ət Məhsulları Məmulatları İstehsalçıları Assosiasiyası” yaradıb Gigiyenik tələblərə cavab verən kolbasalara emblem vuracaqlar.. Alqışladıq bu addımı! Bu  alışdığımız bir yol. Bəs alışmadığımız bir ideya, bir təşəbbüs olacaqmı? Baxaq, görək!)

Süd istehsal edən  şirkətlər nə vaxt yığışıb bir yerə dedilər ki, dostlar, qablaşdırılmış süd alın, qablaşdırılmış süd sizin sağlamlığınız üçün məsləhətdir... Keçən il dünyada toplam 258 milyard litr qablaşdırılmış süd istehlak edilib. Əsasən də inkişaf etmiş ölkələrdə. Bizdə neçə faiz insan, südü əldən (evdə hazırlanmış, gigyenik təmizliyi bilinməyən bankalarda, yemək qazanlarında, sağlamlığa ziyan verən plastmas butulkalarda), neçə faizi isə qablaşıdırılmış qablarda alır?

Əhalinin neçə faizi banka depozit qoyur (cəmi 6% banklara əmanət yerləşdirdiyini deyir, qalan pullar isə yastıq altındadır)? Əhalinin neçə faizi tibbi sığortadan istifadə edir (sığortadan istifadə edənlərin cəmi 10%-i) və ya mülkiyyətini sığortalayır (sığortadan istifadə edənlərin cəmi 9%-i), məsuliyyət sığortasını neçə faiz insan nə anlama gəldiyini bilir (!)? Bizdə neçə faiz insan kolbasadan şübhələnmədən istifadə edir?

Procter and Gamble şirkəti tək başına uşaq bezlərindən istifadə etməyi reklamlarında məsləhət verdi. Markasız uşaq bezlərini. İstəsəydi pampers istifadə edin deyə bilməzdimi? Procter and Gamble pampersin reklamını vermir demirəm. Pampersi də reklam edir. Amma bununla yanaşı digər uşaq bezi istehsalçıları xaric, tək başına markasız uşaq bezini də reklam edir. Həkimin dilindən də hədəf qurupa mesaj verir ki, uşaq bezi uşağınınzın inkişafında mühüm rol oynayır. Üstəlik bu reklamın Procter and Gamble tərəfindən verildiyini də bildirmir. Nəticəsi göz qabağındadır... Yoxsa, bunun əksini deyə bilən, birimi var? Siz uşağınıza uşaq bezi işlədirsiniz, yoxsa, əski parçası? Artıq araşdırmalarımıza əsaslanaraq deyə bilərəm ki, 98% faiziniz uşaqlarınıza uşaq bezi isifadə edirsiniz. Budur, qərb strateji düşüncəsi.

Reklamın uğur qazanması  məhsul və ya xidmətin alıcılarının çoxalmasıyla, başqa sözlə desək, həmin məhsul və ya xidmətin daha çox satılması ilə ölçülür. Bu məntiq də reklam verənin həqiqi bir satıcı kimi düşünməsini və ona görə hərəkət etməsini özündə ehtiva edir.

 “Reklamın uğur qazanmasının başlıca ana xətti: Reklamı ver, ictimaiyyətə təkrar-təkrar təkrarlat və inanıb inanmadıqlarına fikir vermə, çünki məsələ bu deyil. Hitler doğru ilə yalan arasında tək bir fərq olduğunu deyirdi, “doğru, çox tez-tez təkrarlanmış bir yalandır”. İnsanlar nər növ yalana inana bilirlər. İnsanlar, çox asan aldanırlar. İnsanlar cəhənnəmə inanırlar, cənnətə də inanırlar, mələklərə inanırlar, şeytanlara da inanırlar, hər şeyə inanırlar! Yetər ki, sən təkrarlamağa davam et. Üstəlik, mübahisə etməyə ehtiyac da yoxdur. Reklamlar əsla mübahisə etməz ki - buna diqqət etdinizmi? Mübahisəyə ehtiyac yoxdur. Reklam sadəcə istehlakçıya təsir edər və əsla mübahisə etməz.” (Qaynaq: OSHO)

Tibb sektorunun insanların beynindəki yeri bərbad vəziyyətdədir. 25% insan heç bir tibb müəssisəsinə inanmadığını deyir. İnananların isə 50%-i dövlət, 17%-i özəl, qalanları isə həm dövlət həm də özəl tibb müəssiələrinə inandıqlarını deyir. Lakin dərinləməsinə (in-depth) analizlər göstərir ki, əslində inanların əksəriyyəti belə, inanmaq məcburiyyətində olduqlarından, başqa çıxış yollarının olmadıqlarını düşünərək inandıqlarını biruza verirlər. Həm də tam tərsi, inkişaf etmiş ölkələrdə özəl sektora dövlət sektorundan daha çox inam olduğu halda bizdə tam tərsidir.

Nə üçün tibb sektoru bu vzəiyyətdədir? Çünki hələ də 2500 il bundan əvvəlki Hippokrata and içmək vərdişlərindən əl çəkməyiblər.

Yuxarıda sadaladığımız vərdişlərdən biri də budur. Həkimlər alışılmadıq yoldan gedərək, Hippokrata and içdiklərinə yer üzünü xəstəliklərdən qurtaracağına and içə bilməzlərmi, EİDS-in çarəsini tapmağa and içə bilməzlərmi, xərçəngin çarəsini tapmağa and içə bilməzlərmi..?

Güya Hippokrat doğru yol göstərib ki? Andın ilk başlığındakı kiçik bir hissə: “Həkim Apollon Aesculapions, Hygia Panacea və bütün Tanrı və Tanrıçalar adına. And içirəm, onları şahid olaraq göstərirəm ki, bu andımı və verdiyim sözü gücüm qüvvətim yetdiyi qədər yerinə yetirəcəyəm. Bu sənətdə müəllimimi, atam kimi tanıyacağam, malımı (qazandıqlarımı) onunla paylaşacağam. Pula ehtiyacı olarsa (!), kisəmi onunla bölüşəcəyəm(!)”. Baxın, gördünüzmü? Tibbin birinci kurs tələbəsi and içir ki, müəllimimlə qazandıqlarımı bölüşəcəyəm və ehtiyacı olarsa, pul verəcəyəm. Bu andı içib oxuyan tələbələrin işlədiyi sektor göz qabağındadır.

İnsanlar yanlış hərəkətləri, düşüncələri, vasitələri alışqanlıq halına gətirə bilirlərsə, bunun tərsi də doğru deyilmi?

Bizə heyvanla dostluq etməyi öyrətmədilərmi? Alışdırdılar bizi bu düşüncəyə! Heyvanla dostulq edəcəyinə İNSANLA dostluq et...ÖZÜNLƏ dostluq et, demədilər ki.

Bir it pişiklə  dostluq edir, bunu insanlara örnək olaraq göstərib, insanları qüsurlu olmağa alışdırmağa çalışırlar. Bu itin də pişiyin də problemi var deməkdir... Qardaşım, bundan insana nə. İnsan, İnsandır!, heyvan da heyvan.. Bir şir bir pişik balasını bəslərsə, bu şirin problemi var deməkdir. Şir, şir olmaıldır. Pişik də pişik.

 Sektorun problemi varsa, bütün sektorda fəaliyyət göstərənlər alışdığımız yollardan əl çəkib (qeyri sağlam rəqabətdən, qiybətdən, adi-hədəfsiz reklamlardan...) alışılmadıq yollardan (sağlam rəqabət, məsələlərin birlikdə müzakirəsi, mükəmməl-hədəf qurupa  yönəlmiş reklamlar) istifadə edib  problemləri həll etməlidirlər. Alışılmadıq yolu yoxlamaq həm bir riskdir, həm iradədir... nəhayət başarmaqdır.

Nə qədər biz seyr edəcəyik ki... bir az da bizi seyr etsinlər... Nə qədər pəncərəyə baxacağıq ki... bir az da pəncərədən baxaq, ləkələr əvəzinə reallıqları görək... Nə qədər başqalarına inanacağıq ki. Həyata nə qədər laftop windows-undan, LCD plazma ekrandan baxacağıq. Bir az da özümüzə baxaq, bir az da özümüzə inanaq... Biz qarışqanın edəcəklərinə, onun gücünə, siçanın edəcəklərinə, onun gücünə inanırıq, bütün mükəmməlliklərə sahib, yer üzündə nə varsa, hamısından ən mükəmməl səviyyədə, qüsursüz çalışan beyinə sahib olan özümüzə-insana, özümüzün edə biləcəyimizə niyə inanmayaq ki...  Biz edə bilərik! Bir sadə arqument var. Hədəfimizi dəqiq olaraq müəyyənləşdirib ona doğru getməliyik. Hədəfimzə proqramlaşa bilsək hər bir şeyin ən mükəmməli beynimiz bizə onun yolunu göstərəcəkdir.  “Günəşin beyni yoxdur, amma hədəfi var, bizim üçün vaxtında doğmaq və vaxtında batmaq. Heç vəzifəsini axsatdımı? Yerin beyni yoxdur, amma hədəfi var, bizim üçün öz oxu ətrafında fırlanmaq. Heç vəzifəsini axsatdımı? Suyun beyni yoxdur, amma hədəfi var. Biz varıq deyə var.

Qarla yağışın arasındakı  fərq çoxdurmu sizcə? Sadəcə 0,000000...1... isti miqdarında. Yağış sıfır dərəcədə donur qar olur, 0,000000...1.. isitmə olduğunda yağışa çevrilir. Əslində çok kiçik olan fərqi gördünüzmü? Bizim də edə biləcklərimizlə etdiklərimiz arasındakı fərq elə bu qədərdir”. Sadəcə alışılmadıqlarımızdan başlamamız və etməyimiz lazımdır.

Alışqanlıqlarımızı  tərgidib, alışmadığımız təşəbbüsləri, ideyaları  yoxlamalıyıq.

 “Heç firmanız daxilində bir müxalifət departamenti yaratdınızmı (alışılmadıq bir təşəbbüs). Hər kəs təriflənməkdən, iltifadan xoşlanmazmı? XOŞLANIR əlbət! Hər kəs tənqid edilməkdən nifrət edər. Amma bu nifrət insanı tənqid edilməkdən qurtarırmı, YOX! Düşün ki, səndən başqa hər kəs səninlə əlaqədar tənqidləri bilir də bir sən bilmirsən. Bu hər vaxtda və hər yerdə təhlükəlidir. Hətta günümüzdə bir çox firmalar bu üzdən batmaqdadır. Firmalarda bir çox departament olmasına rəğmən (muhasibatlıq, satış, istehsalat, məlumatların işlənməsi, planlama, HR, marketinq...) heç bir firmada müxalifət departamenti yoxdur. Halbuki, belə bir departament, həm də idarə heyətinin belə üstündə olsa, işi sadəcə tənqid etmək olsa, nə mükəmməl olardı kim bilir! Düşünsənə departamentin işi bu. Firmada nəyə baxarsa, baxsın onda tənqid edə biləcəyi bir mövzu axtaracaq. Bu departamentin bütün işçiləri peşəkar olacaq. Şirkətin bütün əməkdaşları, rəhbərindən xadiməsinə kimi hər kəs şikayətlərini yazılı olaraq bu departamentə verəcək. İşi sadəcə tənqid etmək olan bu departamentdəki əməkdaşlardan heç kəs inciməyəcək, küsməyəcək. Çünki bu departament nə qədər çox tənqid edərsə, işini o miqdarda yaxşı görmüş sayılacaq və bu metod məqsədinə çatdıqca - ki, mütləq çatacaqdır- insanlar tənqid edilmənin gücünü anlayacaqlar. Bu yeni əxlaq bütün əməkdaşlara təsir edəcəkdir. Hər bir müəssisə bir müxalifət departamenti yaratsa (alışılmadıq yol), qısa bir zaman sonra bütün firmalar-insanlar- tənqid edilməyi qəbul edər. Bu da arxadan danışılan dedi-qodu deyilən o əcayib məhfumu tarixin dərinliyinə basdırar və hər kəs bu metoddan faydalanmış olar”. (Qaynaq: Erdal Demirkıran)  Hər şeyin tərsini də fikirləşəlim.

Mühüm olan nəzəriyyə deyil, işdir və tətbiqdir; həyatda var olan, tətbiq edilə bilən və hər hansı bir təsiri meydana gətirən hər şey gerçəkdir. Düşünmək gerçək deyil! Etmək gerçəkdir! Yoxlamaq Lazım!

Araşdırma dünyasının bütün üzvlərinə səmimi salamlarımı göndərirəm, bol araşdırmalı günlər sizinlə olsun.

Rəkam Bağırov

Baş Direktor

Business Insight International Research GROUP

As an ESOMAR Member, I comply with the ICC/ESOMAR International Code on Market and Social Research.

(PS: Yeni araşdırma nəticəsini və şərhini oxumaq üçün lütfən, www.businessinsight-az.com saytında yerləşdirilmiş “Azərbaycanda yerli televiziya proqramlarının əsasən hansı istiqamətdə təkmilləşdirilməsini arzu edirsiniz?” sorğusuna cavab verin)

Baxılıb: 9205